فهرست مطالب
فصلنامه تعلیم و تربیت
سال سی و ششم شماره 3 (پیاپی 143، پاییز 1399)
- تاریخ انتشار: 1399/09/08
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحات 9-28
در میان رویکردهای تربیتی، نظریه بازسازی اجتماعی با رویکرد آینده گرایی به دلیل در نظر گرفتن تغییرات و تحولات سریع و پیش بینی وضعیت آینده می تواند در حل چالشهای آتی تعلیم و تربیت موثر باشد. این رویکرد معتقد است داشتن نگرشی در مورد آینده بهتر، سبب می شود که اهداف و جهت گیری فکری جامعه روشن شود. آینده گرایی با در نظر گرفتن تغییر ات و پیش بینی نیازهای آینده، بر بازسازی ساختارهای فعلی تاکید دارد. آلوین تافلر از نظریه پردازان مطرح در حوزه بازسازی اجتماعی آینده گراست. او براساس واقعیتهای موجود توصیفی از تحولات جهان آینده را ارایه کرده و با نگاهی جامع، آینده را از ابعاد گوناگون مورد بررسی قرار داده است. هدف پژوهش حاضر، کاوش اسناد توسعه از نظر میزان توجه به الزامات آینده است. طرح پژوهش حاضر از نوع کیفی است و در آن از روش تحلیل محتوای کیفی تجمیعی استفاده شده است. در این پژوهش اسناد توسعه، به ویژه سند تحول بنیادین آموزش وپرورش در هشت مضمون الزامات آینده ، در زمینه های فرهنگی، آموزشی، توانمندسازی فردی، ساختاری، اقتصادی، دانش و فناوری، ارتباطات و سیاست مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد که اسناد توسعه بر فراهم کردن زمینه های مساعد معنا یابی و شناخت صحیح ارزشها و تحکیم خانواده تاکید بسیار کرده اند. همچنین به توانمندسازی نیروی انسانی تسهیلگر و توسعه محیطهای آموزشی هوشمند، توجه شده است اما نگاه آینده گرایانه به تقویت زمینه های توانمندسازی فردی مانند مهارتهای تفکر، مهارت تصمیم گیری، سواد رسانه ای و آموزش مهارتهای زیست محیطی کم رنگ به نظر می رسد. همچنین لازم است اسناد توسعه توجه بیشتری به الزامات فرهنگی آینده ازجمله تکثرگرایی، تفاوتهای فرهنگی و آموزش فرهنگ شهروندی نشان دهند.
کلیدواژگان: بازسازی اجتماعی آینده گرا، سند تحول بنیادین آموزش وپرورش، اسناد توسعه، تعلیم و تربیت، آلوین تافلر -
صفحات 29-52
امروزه کارآفرینی سازمانی بستری برای ارتقای عملکرد سازمانها و توسعه مشارکت کارکنان در فرایندهای سازمانی متناسب با شرایط و اقتضایات محیطی در راستای کسب بهره وری سازمانی به شمار می آید. اهمیت موضوع کارافرینی سازمانی در مدیریت سازمانها تا جایی پیش رفته است که علاوه بر مجموعه های صنعتی و تولیدی، مجموعه های غیرانتفاعی و خدمات- محور نیز توجهی ویژه به عوامل ایجادکننده توسعه کارآفرینی سازمانی دارند. از این رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر کارآفرینی سازمانی و ارایه مدلی برای توسعه کارآفرینی سازمانی در اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی انجام شده که از نظر هدف، کاربردی و توسعه ای و از نظر روش توصیفی پیمایشی با جهت گیری اکتشافی است. پس از انجام 12 مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان کارآفرینی، اشباع نظری حاصل شد و با روش داده بنیاد، عوامل موثر بر کارآفرینی سازمانی در هشت مفهوم کلان، شناسایی شد. به منظور سنجش اهمیت عوامل، پرسشنامهای با 41 سوال طراحی و براساس جدول مورگان میان 180 نفر از کارکنان اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی در هشت معاونت توزیع شد. روایی پرسشنامه ها از طریق روایی محتوایی با تایید خبرگان و نیز روایی سازه از طریق تحلیل عاملی تایید شد. داده ها بر اساس آزمونهای فریدمن و تحلیل عاملی و با نرم افزار لیزرل تحلیل شدند. در پایان، مدل توسعه کارآفرینی سازمانی، مبتنی بر نظر خبرگان، در قالب مدل سه شاخگی مشتمل بر سه بعد ساختار (ساختار کارآفرینانه، استراتژی سازمان، سیستم تحقیق و توسعه و سیستم ارزیابی عملکرد)، رفتار (مدیریت کارآفرینی یکپارچه و شرایط کارکنان) و زمینه (محیط کارآفرینانه و حمایت اسناد بالادستی) ارایه شد.
کلیدواژگان: توسعه کارآفرینی سازمانی، ساختار کارآفرینانه، مدیریت کارآفرینی یکپارچه، محیط کارآفرینانه، آموزش و پرورش -
صفحات 53-70
اضطراب دانش آموزان به ویژه در امتحانات، مانع یادگیری یا عملکرد می شود. کمال گرایی و هوش معنوی متغیرهایی هستند که در مدیریت و کاهش اضطراب نقش دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل یابی روابط ساختاری کمال گرایی تحصیلی با میانجیگری هوش معنوی بر اضطراب پیشرفت تحصیلی دانش آموزان انجام شده و از نوع پژوهشهای همبستگی مبتنی بر روش مدل یابی معادلات ساختاری به طور خاص معادلات رگرسیونی است. جامعه آماری شامل 3000 دانش آموز مقطع متوسطه دوم مدارس شهری بابل است که از میان آنها 342 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل آزمون اضطراب پیشرفت تحصیلی (AAT) آلبرت و هابر، پرسشنامه کمال گرایی تحصیلی رسولی و بهرامی و پرسشنامه هوش معنوی عبدالله زاده بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل مسیر و شاخصهای برازش استفاده شده است. یافته ها نشان دادند که مدل پژوهش تایید شده است و کمال گرایی تحصیلی بر اضطراب پیشرفت تحصیلی اثر مستقیم دارد و متغیر میانجی هوش معنوی بر اضطراب پیشرفت تحصیلی اثر غیر مستقیم دارد. افرادی که عموما مضطرب هستند، آسیب پذیری بیشتری برای اضطراب امتحان دارند. هوش معنوی و کمال گرایی مثبت می توانند در تعدیل میزان اضطراب تحصیلی در دانش آموزان اثر مثبت داشته باشند. از این رو نتایج این پژوهش بر ضرورت نقش باورها و تاثیرات هوش معنوی فراگیران با توجه به کیفیت تعاملی با نظامهای آموزشی تاکید دارد که می تواند تلویحات کاربردی برای بهبود پیشرفت تحصیلی به مشاوران و آموزندگان ارایه دهد.
کلیدواژگان: کمال گرایی تحصیلی، هوش معنوی، اضطراب پیشرفت تحصیلی، دانش آموزان -
صفحات 71-90
هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش هوش اخلاقی و هوش معنوی بر حل تعارض با والدین، در میان دانش آموزان متوسطه دوم شهر باغ ملک بوده است. طرح پژوهش از نوع آزمایشی پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش را همه دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر باغ ملک در سال تحصیلی 97-1396 تشکیل می دادند. از میان آنها 450 نفر به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند، سپس مقیاس حل تعارض با والدین اشتراوس (CTS)، روی آنها اجرا شد و از میان آنها 90 نفر که تعارض بالایی با والدین داشتند، به روش تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل گمارده شدند. هر کدام از گروه های آزمایش (گروه هوش اخلاقی، گروه هوش معنوی) در هشت جلسه آموزشی شرکت کردند و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. در پایان، پس آزمون (CTS) روی گروه های آزمایش و کنترل انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از تحلیل کوواریانس چند متغیره و یک متغیره استفاده شد. یافته ها نشان دادند که اختلاف نمره های دو گروه آزمایش که مداخله دریافت کردند نسبت به گروه کنترل در حل تعارض استدلالی، کلامی و فیزیکی در سطح (0/01>P)، معنا دار است، یعنی مداخله هوش اخلاقی و معنوی بر شیوه های حل تعارض دانش آموزان با والدین اثربخش بود، اما اختلاف میانگین نمره های دو گروه آزمایشی با یکدیگر در حل تعارض استدلالی، کلامی و فیزیکی در سطح (0/05
کلیدواژگان: هوش اخلاقی، هوش معنوی، حل تعارض با والدین -
صفحات 91-112
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر کلاس درس معکوس در خودکارآمدی رایانه و ادراک از کلاس درس دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شاخه فنی و حرفه ای بود. در این پژوهش که طرح آن از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است، از میان همه دانش آموزان پسر پایه دهم دوره متوسطه دوم شاخه فنی و حرفه ای، رشته شبکه و نرم افزار شهرستان بابل، در سال تحصیلی 97-1396، با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 40 نفر انتخاب شدند. پس از تعیین معیارهای ورود، سطح خودکار آمدی رایانه و ادراک از کلاس درس دانش آموزان دو گروه با به کارگیری پرسشنامه خودکارآمدی رایانه مورفی، کوور و اوون (1989) و پرسشنامه در این کلاس چه می گذرد (WIHIC) فراسر، فیشر و مک روبی (1996) به عنوان نمرات پیش آزمون، اندازه گیری شد. به دانش آموزان گروه آزمایش (19 = n)، با استفاده از روش کلاس درس معکوس، کتاب «نصب و راه اندازی سیستمهای رایانه ای» به مدت 64 ساعت (8 جلسه 8 ساعته) و طی یک نیمسال تحصیلی، آموزش داده شد. دانش آموزان گروه کنترل (21 = n) با استفاده از روش مرسوم (سنتی)، آموزش دریافت کردند. پس از اجرای مداخلات، مجددا سطح خودکار آمدی رایانه و ادراک از کلاس درس دانش آموزان به عنوان نمرات پس آزمون، اندازه گیری و ثبت شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که کلاس درس معکوس به طور معناداری سبب افزایش خودکارآمدی رایانه و ادراک مثبت دانش آموزان از کلاس درس می شود. در نهایت، چگونگی تاثیر کلاس درس معکوس بر خودکارآمدی رایانه و ادراک از کلاس درس، به بحث گذاشته شد.
کلیدواژگان: کلاس درس معکوس، خودکارآمدی رایانه، ادراک از کلاس درس -
صفحات 113-138
هدف از اجرای این پژوهش، آماده سازی و اعتباریابی ابزاری برای سنجش دانش فراشناختی دانش آموزان در حل مساله های کلامی ریاضی بوده است. پس از بررسی مبانی نظری و پیشینه تحقیقات، 24 سوال در سه طبقه دانش فراشناختی حل مساله در قالب مصاحبه انفرادی طراحی شد و روایی صوری و محتوایی آنها را استادان روان شناسی و سرگروه های آموزش ریاضی مناطق شهر تهران تایید کردند. به منظور گردآوری شواهد روایی ملاکی و پایایی این پرسشنامه، از میان دانش آموزان مدارس دولتی پسرانه و دخترانه مناطق 3 و 18 شهر تهران، نمونه ای با حجم 486 دانش آموز با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و سوالات پرسشنامه، طی مصاحبه ای انفرادی به آنها ارایه شد و پاسخهای آنها ضبط شد. پس از رونویسی و رمزگردانی پاسخها، بر اساس مقیاس کدگذاری، داده های حاصله تحلیل شدند. در تحلیل اولیه، دو سوال به دلیل ضعیف بودن شاخصهای روان سنجی حذف شدند. در مورد روایی پرسشنامه تحلیلهای مربوط به روایی ملاکی به عمل آمد و نشان داده شد که پرسشنامه دانش فراشناختی دارای شاخصهای روایی ملاکی است. پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، بازآزمایی و پایایی میان درجه بندی کنندگان محاسبه شد. ضریب پایایی برای کل گروه نمونه معادل 0/72=a به دست آمد. همبستگی آزمون- بازآزمون برابر بود با 0/69 =11 r و پایایی میان درجه بندی کنندگان برابر بود با 0/99=11 r. این نتایج نشان می دهد که پرسشنامه، پایاست. به طور کلی یافته های این پژوهش نشان می دهد که پرسشنامه دارای روایی و پایایی است و برای سنجش دانش فراشناختی حل مساله های کلامی ریاضی دانش آموزان 13 تا 15 ساله، با اطمینان می توان از آن استفاده کرد.
کلیدواژگان: دانش فراشناختی، حل مساله های کلامی ریاضی، روایی و پایایی -
صفحات 139-164
با توجه به اینکه در سند برنامه درسی ملی بر نقش مدل سازی در برنامه درسی ریاضی تاکید شده است، میزان استفاده از مسایل زمینه مدار و توجه به رویکرد مدل سازی در تالیف کتابهای درسی جدید، از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از مطالعه حاضر، تحلیل محتوای کتاب ریاضی پایه دهم شاخه نظری است. تحلیل محتوا بر اساس میزان استفاده از انواع مسایل زمینه مدار، به ویژه مسایل مدل سازی انجام شده است. جامعه آماری، کتاب درسی ریاضی پایه دهم رشته های علوم تجربی و ریاضی و فیزیک و نمونه برابر جامعه آماری انتخاب شده است. به منظور اعتباریابی و روایی تحلیل از نظرات اساتید آموزش ریاضی و دبیران مجرب بهره گیری شده است. برای بررسی سوالات کتاب چارچوبی در حوزه انواع مسایل زمینه مدار مورد استفاده قرار گرفته است. با استفاده از این چارچوب، سوالهای کتاب، در پنچ مقوله «بدون زمینه»، «زمینه مدار غیر معقول»، «با زمینه جداشدنی»، «کاربرد استاندارد» و «مدل سازی» طبقه بندی شده اند. طبق نتایج، 26 درصد از سوالات زمینه مدارند و در میان آنها تعداد مسایل کاربرد استاندارد، بیش از مساله هایی با زمینه جداشدنی اند و در کمتر از یک درصد از سوالات به مقوله مدل سازی پرداخته شده است. همچنین نتایج این مطالعه نشان داده که تقریبا نیمی از مثالهای حل شده کتاب، زمینه مدار بوده و هیچ مساله غیرمعقولی یافت نشده است. استفاده از نتایج چنین تحقیقاتی، اگر بتواند برنامه درسی و در پی آن محتوای کتابهای درسی را متاثر سازد، انگیزه و علاقه دانش آموزان را افزایش خواهد داد.
کلیدواژگان: کتاب ریاضی پایه دهم علوم تجربی و ریاضی فیزیک، تحلیل محتوا، مسائل زمینه مدار، مدل سازی
-
Pages 9-28
Among educational philosophies and approaches, the social reconstruction philosophy with a futuristic approach can be helpful in overcoming the challenges that Iranian education will be facing in the near future, as it can predict the future based on the rapid developments and changes occurring at present. From this perspective, a positive outlook on the future can help clarifying the goals and orientations of a society. Alvin Toffler, a futurist, has a comprehensive and multidimensional look at the future of the world with implications for educational systems. To clarify the extent to which the future of Iranian educational system, as portrayed in the Islamic Republic’s developmental plans, meets the demands of this perspective, a content analysis of related documents, especially the Fundamental Reformation of Education Act, was undertaken. Results show that in these documents extensive emphasis is put on finding meaning, correct knowledge of values, and strengthening family, while a futuristic look at strengthening personal capabilities such as thinking skills, decision making capability, media literacy, and the teaching of environmental skills is absent. Furthermore, future cultural necessities such as pluralism, cultural differences, and citizenship education need to be emphasized further.
Keywords: futuristic social reconstruction, Fundamental Educational Reformation Act, developmental documents, education, Alvin Toffler -
Pages 29-52
Organizational entrepreneurship is considered as the basis of improving organizational performance, productivity, and efficiency. However, factors affecting the development of this feature within each organization need to be identified and strengthened in order to pave the way for such a development. To this end, at the provincial Department of Education in Khorasan Razavi, 12 experts in entrepreneurship were interviewed to the point of saturation in order to identify factors affecting OE. To further explore the importance of these factors, a questionnaire of 41 items constructed based on the identified factors was distributed among 180 of 8 divisions within the department. The validity of the constructed instrument was confirmed by the experts. Factor analysis of the data lead to a three dimensional model for the development of organizational entrepreneurship within the Department. These three dimensions are organizational structure, organizational behavior, and organizational atmosphere.
Keywords: development of organizational entrepreneurship, entrepreneurial structure, entrepreneurial management, entrepreneurial atmosphere, department of education -
Pages 53-70
Anxiety keeps students from learning and performing well, especially on the exams. It has been hypothesized that perfectionism and spiritual intelligence can affect anxiety and its management. To verify this relationship from among 3000 high school students in Babol, a sample of 342 students was selected using cluster sampling method. Utilizing known instruments data were collected and then analyzed through confirmatory factor analysis and path analysis. Findings support the hypothesis as perfectionism affects anxiety directly while spiritual intelligence has in intermediary and indirect effect. Obviously people with general anxiety are more prone to suffer from test anxiety. Spiritual intelligence and positive perfectionism can reduce academic anxiety. As a result, both students and counselors can focus on spiritual beliefs in order to help with the improvement in academic achievement.
Keywords: academic perfectionism, spiritual intelligence, academic achievement anxiety, students -
Pages 71-90
Resolving conflicts between students and their parents could lead to improvements in academic achievement. As a result, ways of helping with such an outcome are of significance. It can be hypothesized that improvements in moral and spiritual intelligence could lead to such resolutions. To explore this relationship, from among 450 high school students selected randomly, a group of 90 students with high level of parental conflict was identified using a valid instrument. They were assigned to two experimental and one control groups. The experimental groups received 8 weeks of instructions on using their moral and spiritual intelligence. Post-treatment assessments revealed that both experimental groups scored significantly higher than the control group on conflict resolution skills while no difference between the two experimental groups was detected. Thus, it can be concluded that improvements in students’ spiritual/moral intelligences can lead to decrease in their conflicts with their parents.
Keywords: moral intelligence, spiritual intelligence, conflict resolution with parents -
Pages 91-112
To explore the effectiveness of using flipped classroom approach, a group of 40 male 10th graders in the city of Babol, selected randomly through cluster sampling, was assigned to two classes one of which was taught using the said approach while in the other the traditional method was implemented. Both groups were pre- and post-tested on computer self-efficacy and classroom perception and then taught, for duration of one semester, the content of a textbook on installation and operation of computer systems. Data analyses revealed that the Flipped Classroom Approach significantly improves both the computer self-efficacy and classroom perception in students.
Keywords: flipped classroom, computer self-efficacy, classroom perception -
Pages 113-138
To provide researchers with an instrument, valid and reliable enough, for measuring students’ metacognitive knowledge needed in solving mathematical word problems, based on the theoretical foundation and previous research, a set of 24 questions at three levels of metacognitive knowledge was constructed. The initial validity of these questions was confirmed by Psychology Professors and high school departmental heads in math teaching. To measure the basic qualities of validity and reliability of the constructed instrument, it was used in interviewing 486 high school students who were selected from among all such students in two school districts in Tehran using cluster sampling method. The recorded verbal responses of the participants were then coded and analyzed. Results confirmed the criterion validity of the instrument. As for its reliability, a test-retest of the same group yielded a correlation of 0.69 and an inter-rater reliability was 0.99. The internal consistency of the questionnaire was also assessed to be 0.73. This questionnaire is recommended to be used with the 13-15 years old age group.
Keywords: metacognitive knowledge, solving mathematical word problems, validity, reliability -
Pages 139-164
Modelling is emphasized heavily in the national math curriculum, yet the extent to which this concept is covered in the math textbooks is, while of great importance, unknown. To discover the extent to which this issue, and real problems in general, are covered in the 10th grade math textbooks, the content of the textbook for the ‘theoretical’ (“nazari”) branch was analyzed. In doing so, the views of expert teachers and professors of teaching math were utilized leading to a five category typology of possible problems covered in these textbooks. Results show that only 26% of the problems and questions are related to real problems and only one percent of all deal with modelling. No ‘unwise’ problem or question was found. If such findings influence curriculum and the content of the textbooks, students’ interest and motivation would increase.
Keywords: 10th grade math textbook, content analysis, real problems, modelling
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.